Một bộ phim lạ lùng, độc đáo, tinh gọn nhưng ý tứ miên man bất tận là điều tôi có thể nói về My neighbor the Yamadas. Phim như những áng thơ haiku dập dìu đưa nguời xem vào một thế giới hiện thực nhưng bình yên đầy thần tiên, thế giới của gia đình gần gũi, vụn vặt nhưng lại đẹp một cách chân thật nhất, đẹp như nỗi nhớ và đẹp như niềm hạnh phúc được có gia đình.

Đi theo dòng slice of life với một phong cách cực kỳ tinh giản nhưng sắc sảo, Isao Takahata vẽ lên những khuôn hình và lời thoại ngọt ngào một cách bảng lảng dẫn dắt người xem đi theo lối hài hước đậm chất Nhật Bản, kiểu ngọt ngào lịm dần vào tâm hồn thay vì vung tay múa chân đập bàn đập ghế khoái trá nhan nhản như hiện nay. Không khí gia đình gần gũi đến chẳng thể nào gần gũi hơn nhưng qua con mắt của Isao Takahata lại hiện lên lênh đênh trong vẻ mênh mông thấp thoáng cái tình dung dị linh thiêng ngào ngạt trong tâm thức con người. Câu chuyện bao gồm nhiều mảng khối của cuộc sống lắp ráp lại, không tô hồng hay tô đen thế giới người lớn hay thế giới con nít, mà là nơi thời gian của nguời lớn hòa quyện vào không gian của trẻ con chập chùng bay qua tất cả ý niệm, xóa nhòa ý thức để người xem chiêm nghiệm chính mình. Tính trào phúng được viết nên khoan khoái, khen mình khen đời nhưng cũng tự giễu nguời giễu mình khi sinh ra trong kiếp già, kiếp trẻ, kiếp nhân sinh.

Tư tưởng chính của phim chính là cố gắng nhưng không bao giờ cưỡng cầu, tình thương và sự chăm sóc sẽ tự đến thay vì được cung phụng và vòi vĩnh. Cha mẹ không phải là một dịch vụ tức thời cho con cái, và con cái cũng chẳng phải là cái máy thu để cha mẹ giải tỏa lên chúng. Chúng học, hành nhiều hơn ở cách người lớn đã sống thế nào. Người lớn như tấm gương sẽ soi ra ý thức của những đứa trẻ, và đôi lúc đứa trẻ lại là tấm gương phản chiếu lại cho sự toan tính của người lớn, để mỗi người hòa nhập vào không gian gia đình-bên nhau. Mỗi người có một cách suy nghĩ và suy nghĩ giao nhau ở sự bình đẳng, không thần tượng tôn sùng, nhưng cũng không coi thường và khinh khi. My neighbor the Yamadas là một phim viết về sự hòa hợp trong khác biệt, để tạo nên những tình huống giàu tính hài hước, thực tế một cách sắc sảo, nhưng lại kỳ ảo một cách dung dị.

Với những nét vẽ tinh gọn mơ màng đặt trong những góc máy nghệ thuật đã tạo nên không gian mênh mông chan hòa của đất trời với con nguời. Và những tình tiết phim chân thực gợi nên cái tình như áng thơ haiku ca ngợi vẻ đẹp gia đình trong sự lưu luyến giữa hiện thực và ý niệm. Chính sự hòa hợp của con người nhỏ bé trong vũ trụ bao la đã tạo nên những áng thơ haiku tâm tình tuyệt bút, thì cũng chính điều đó đã tạo nên một bộ phim đẹp như My neighbor the Yamadas, tập haiku chân tình kỳ thú của phim hoạt hình.