Tên sách: Điệp Viên Từ Vùng Đất Lạnh

Tác giả: John le Carré

Dù đã đọc được rất nhiều thể loại và nhiều đề tài khác nhau, nhưng đây là lần đầu tiên mình được đọc một cuốn tiểu thuyết liên quan tới đề tài tình báo, đặc biệt là về những con người sống ở nơi góc khuất thế giới, trong cái thế giới ngầm đen tối - những điệp viên. 

"Điệp viên từ vùng đất lạnh" được lấy bối cảnh khi Chiến tranh Lạnh lên tới cao trào, bức tường Berlin ngăn cách Đông Đức và Tây Đức được dựng lên, Alec Leamas - một điệp viên ở Cục tình báo Anh - đã phải chứng kiến điệp viên thuộc cấp dưới cuối cùng của mình bị bắn chết trong lúc vượt qua bức tường Berlin. Mạng lưới gián điệp của Leamas trụ sở Tây Berlin bị sụp đổ, anh trở về London và được giao nhiệm vụ cuối cùng trước khi giải nghệ: tiêu diệt người đứng đầu cơ quan phản gián Đông Đức. Nhưng Alec không ngờ rằng mình đang bước vào một cái bẫy đen tối do người ta giăng sẵn, dẫn tới một cái kết khủng khiếp mà Alec không thể lường trước được.

Quên đi những vẻ hào nhoáng, oai phong, những "anh hùng" điệp viên giải cứu thế giới một cách ngoạn mục, được trợ giúp bởi những thiết bị hiện đại mà Hollywood đã vẽ ra, Alec Leamas chẳng có gì gọi là siêu đẳng hay có những mánh khóe cao siêu, chỉ trông giống một người đàn ông bình thường đã qua thời vàng son trong công việc và sắp phải 'về vườn'. Thế giới tình báo ghê rợn, đổi trắng thay đen, nơi con người chẳng thể tin tưởng điều gì, loại bỏ những chướng ngại vật, tàn nhẫn với bất cứ thứ gì cản đường. Alec sống trong thế giới đó, là nạn nhân của sự dối trá, là quân cờ trên bàn cờ và chịu sự chi phối của kẻ khác. Cho đến cuối cùng khi Alec nhận ra được kế hoạch đứng đằng sau thì tất cả đã quá trễ, anh đã không thể trở về.

Hơn nửa đầu của cuốn tiểu thuyết hơi nhàm chán, tiết tấu khá chậm, đến những trang gần cuối mới bùng nổ thực sự. Tình yêu cũng được nhắc đến, nhưng ít ỏi và rời rạc ở đầu truyện và cuối truyện, về mối tình tuyệt vọng của Liz và Alec. Alec thực ra đã trải qua một đời vợ và có 2 đứa con. Cái làm mình bất ngờ nhất là tác giả đã rất thành công trong việc lừa Alec và người đọc, đến những trang cuối cùng mới bàng hoàng nhận ra tất cả chỉ là một sự sắp đặt không hơn không kém. Tuy cái kết hơi phũ phàng với một người yêu thích happy ending như mình, nhưng nếu đặt trong hoàn cảnh câu chuyện thì đó là một cái kết có thể chấp nhận được.

"Trong lúc ngã xuống, Leamas trông thấy một chiếc xe hơi nhỏ bị nghiền nát giữa hai chiếc xe tải lớn, và mấy đứa trẻ hớn hở vẫy tay qua khung cửa", khi đọc dòng cuối cùng của cuốn tiểu thuyết, mình nhận ra tình tiết này được lặp lại hai lần. Phải chăng đây chính là đang nói đến những đứa con tội nghiệp của Alec đã mất trong một vụ tai nạn thảm khốc hay sao?