TRẦN QUANG KHẢI & PHỤNG DƯƠNG CÔNG CHÚA

Trần Quang Khải là con trai ruột của Trần Thái Tông cùng Thuận Thiên Hoàng Hậu. Ông nổi tiếng là người văn thao võ lược, hiểu được tiếng nói của những bộ tộc ít người.

Phụng Dương công chúa trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư ghi chép là con gái ruột của Tướng quốc Thái Sư và Tuệ Chân phu nhân. Ngay từ khi còn nhỏ, bà đã nổi tiếng là một người thông tuệ lại vô cùng hiền hậu nên rất được vua Trần Thái Tông yêu quý cũng như đưa vào cung làm con gái nuôi, lấy chức vị công chúa mà đối xử.

Đến tuổi cập kê Phụng Dương được ban hôn với Chiêu Minh Vương Trần Quang Khải. Đại vương là người có tính đào hoa, trước khi cưới chính thất đã có rất nhiều thê thiếp, ong bướm trong phủ cứ phải gọi đa dạng sắc màu.

Bởi vì là hôn nhân chính trị để củng cố địa vị nên Quang Khải cũng chẳng lấy làm ham hố gì. Lúc mới cưới nhau về đại vương nhà ta lại đang mê một bà thiếp khác, toàn lạnh nhạt chẳng quan tâm gì tới vợ. Đến nỗi cha mẹ Phụng Dương tức quá đòi đem con gái về nhưng công chúa vẫn nhất quyết ở lại để làm trọn đạo nghĩa vợ chồng, lúc này Quang Khải mới bắt đầu để ý đến nàng.

Tuy tuổi còn nhỏ lại không có được sủng ái nhưng Phụng Dương vẫn sống lễ nghĩa, xử lý tốt mọi chuyện trong ngoài. Ai có công lao gì thì bà biểu dương trước mặt thái sư, ai có lỗi thì bả rỉ tai nói cho họ sửa rồi thì giấu cái lỗi ấy đi. Người trong dòng họ hay được nâng đỡ, cho tiền bạc nhưng tuyệt nhiên không được làm quan nếu người đó không có tài năng. Lúc này đại vương bắt đầu nhìn bà bằng con mắt khác chứ trước giờ ông chỉ nhìn mấy "bông hoa" liễu yếu đào tơ gọi dạ bảo vâng trong phủ thôi à.

Tình cảm Quang Khải dành cho Phụng Dương ngày một gia tăng. Nhất là cuối năm 1284 quân Mông Nguyên đánh nước ta lần hai, thuyền đi tránh giặc xuôi về Thiên Trường không may gặp trận hỏa hoạn, quân lính xôn xao. Nếu mà theo motip cũ của mấy nữ chính bánh bèo sẽ làm mặt đau khổ khóc lóc "Thiếp sẽ không bỏ chàng", "Ta nguyện chết cùng chàng"... Nhưng không, bà rất bình tĩnh đánh thức chồng dùng tấm chắn gỗ che cho ông rồi bản thân che chắn trước mặt trong khi Quang Khải mặc các đồ trang bị để bảo vệ ông. Đại vương đã hết sức cảm động và thêm quý trọng Phụng Dương.

Tình cảm mà không có thì thôi chứ một khi đi lên thì thời nào mà cản được. Sinh con là cứ phải năng suất, liền tay thế là ông bà có tới 7 người con.

Đến khi bệnh nặng sắp qua đời, bà vẫn một lòng nghĩ đến chồng mình. Vào những giây phút thập tử nhất sinh, Chiêu Minh Đại Vương đã viết một bức thư đặt vào tay bà rồi ngậm ngùi: "Kiếp sau xin được làm vợ chồng như xưa".

Khi Phụng Dương công chúa mất Chiêu Minh Đại Vương đã tự mình lập bia mộ cho người vợ chính thất nhiều năm với những câu nói mà đến bây giờ vẫn khiến hậu nhân vô cùng cảm động: "Làm điều thiện, nói điều nhân, sống nết na, chết lưu danh, vượng phu ích tử."

Tuy ban đầu đến với nhau là vì lợi ích gia tộc, nhưng bằng tình yêu và sự bao dung của mình, Phụng Dương công chúa đã khiến danh tướng Trần Quang Khải phải cảm động và yêu thương.

Bonus: Câu chuyện thuyền cháy còn được kể lại bằng giọng văn khác như sau:

Tại sao công chúa Phụng Dương lại là người vợ quốc dân lý tưởng và hoàn hảo? Vì bà vừa đẹp, vừa giỏi, vừa hiền lại còn ngầu nữa. Vâng, quan trọng nhất là ngầu.

Theo văn bia còn sót lại về công tích của bà, năm 1284, quân Nguyên đánh qua. Thái sư Trần Quang Khải đi thuyền lánh giặc và ngủ lại trên thuyền. Nửa đêm có hỏa hoạn làm quân sĩ xôn xao. Công chúa tưởng quân giặc đã đánh tới. Nếu là nữ chính ngôn tình thì sẽ làm gì? Làm mặt dễ thương nép vào sau lưng nam chính hay nói những câu sướt mướt kiểu thiếp không bỏ chàng, chàng không bỏ thiếp, mãi mãi cửu tuyền gì đó? Công chúa said: "Ở đây bọn tôi không làm thế".

Lúc đó cụ Khải đang ngủ, công chúa bình tĩnh đánh thức chồng dậy, đưa cho chồng tấm khiên và đứng che chắn trước mặt trong khi ông mặc các đồ trang bị. Cũng có nguồn nói là bà cầm khiên che cho chồng, giống như một nữ samurai vậy. Đây là tinh thần đại dũng mà tín đồ Phật giáo hay gọi là "vô úy vô ưu" - "no fear no worry". Ngày nay người ta gọi là cool woman hay soái tỷ.

(Nguồn: Noron)