I. Đôi nét về tác giả: Hồ Nguyên Trừng

- Hồ Nguyên Trừng (1374-1446), con trai trưởng của Hồ Quý Ly

- Hồ Nguyên Trừng từng hăng hái tham gia chống giặc Minh xâm lược, bị giặc Minh bắt, đem về Trung Quốc

- Nhờ có tài chế tạo vũ khí, ông được làm quan trong triều nhà Minh đến chức Thượng thư

- Ông qua đời trên đất Trung Quốc

II. Đôi nét về tác phẩm: Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng

1. Xuất xứ

Văn bản trích từ thiên thứ 8, trong tập "Nam Ông mộng lục". Tác phẩm được sáng tác trong thời gian ông ở Trung Quốc

2. Tóm tắt

Ông Phạm Bân có nghề y gia truyền, giữ chức Thái y lệnh, phụng sự vua Trần Anh Vương. Ông thường đem tiền bạc mua thuốc tốt và tích trữ thóc gạo giúp đỡ người nghèo. Một hôm có người dân đến xin ông chữa bệnh gấp cho người nhà đang nguy kịch. Đúng lúc đó sứ giả đến triệu ông vào cung vua chữa bệnh cho một quí nhân bị sốt. Thấy không gấp, ông đã đi chữa bệnh cho người dân trước, sau đó đến tỏ lòng thành với vua. Khi hiểu ý ông, vua từ quở trách chuyển sang khen ngợi ông.

3. Bố cục (3 phần)

- Phần 1 (từ đầu đến "người đương thời trọng vọng"): Giới thiệu về vị Thái y lệnh Phạm Bân

- Phần 2 (tiếp đó đến "lòng ta mong mỏi"): Phạm Bân kháng lệnh để cứu người nguy cấp trước

- Phần 3 (còn lại): Hạnh phúc chân chính của lương y họ Phạm

4. Giá trị nội dung

Truyện "Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng" ca ngợi phẩm chất cao quý của vị Thái y lệnh họ Phạm: không chỉ có tài chữa bệnh mà quan trọng hơn là có lòng thương yêu và quyết tâm cứu sống người bệnh tới mức không sợ quyền uy, không sợ mang vạ vào thân

5. Giá trị nghệ thuật

- Cốt truyện đơn giản

- Tình huống gay cấn, giàu kịch tính

- Ngôn ngữ đối thoại tự nhiên, sắc sảo, hàm súc

III. Phân tích văn bản Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng

I. Mở bài

- Giới thiệu về truyện trung đại (khái niệm, thời gian ra đời, đặc trưng thể loại...)

- Giới thiệu khái quát về tác giả Hồ Nguyên Trừng

- Giới thiệu về văn bản "Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng" (xuất xứ, tóm tắt, khái quát giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật...)

II. Thân bài

1. Giới thiệu về vị Thái y lệnh Phạm Bân

- Lai lịch: cụ tổ bên ngoại của Trừng, người họ Phạm, húy là Bân

- Chức vụ: giữ chức Thái y lệnh để phụng sự Trần Anh Vương

- Hành động y đức:

+ Mua thuốc tốt, tích trữ thóc gạo, giúp kẻ tật bệnh cơ khổ

+ Bệnh dầm dề máu mủ cũng không hề né tránh

+ Giúp đỡ kẻ khốn cùng, cứu sống hơn ngàn người.

→ Một lương y hết lòng vì người bệnh, được người đời trọng vọng.

2. Phạm Bân kháng lệnh để cứu người nguy cấp trước

- Tình huống: có hai người bệnh là người đàn bà nguy kịch và bậc quý nhân bị sốt

→ Tình huống gay cấn buộc nhân vật phải lựa chọn

- Lựa chọn của Thái y lệnh:

+ Chữa bệnh cho dân thường trước nguy kịch trước:

● Trái với phận làm tôi

● Tính mạng ông bị đe dọa

+ Tội tôi xin chịu

→ Trí tuệ, cứng cỏi, không sợ uy quyền

→ Phẩm chất của Thái y lệnh: Giỏi chuyên môn, nhân đức, thương yêu người bệnh, không phân biệt sang hèn, không sợ quyền uy.

3. Hạnh phúc chân chính của lương y họ Phạm

- Sự thành đạt, vinh hiển của con cháu Phạm Bân

- Sự ca ngợi của người đời.

→ Thắng lợi của y đức, của bản lĩnh trong đó có lòng nhân ái và trí tuệ

III. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản

+ Nội dung: ca ngợi phẩm chất cao quý của vị Thái y lệnh họ Phạm: không chỉ có tài chữa bệnh mà quan trọng hơn là có lòng thương yêu và quyết tâm cứu sống người bệnh tới mức không sợ quyền uy, không sợ mang vạ vào thân

+ Nghệ thuật: cốt truyện đơn giản, tình huống truyện kịch tính, ngôn ngữ đối thoại tự nhiên...

Kể sáng tạo Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng

Dàn ý

1. Mở bài

- Đóng vai thầy thuốc tự thuật lại chuyện cuat mình.

- Giới thiệu hoàn cảnh thời đại: thời vua Trần Anh Tông được ban cho chức thái y lệnh.

2. Thân bài

- Nhớ lời dạy của cha, tôi luôn tâm niệm thầy thuốc quan trọng nhất là tấm lòng mình với bệnh nhân.

- Thường dành tiền của mình để mua thuốc quý và lương thực tích giúp người nghèo.

- Gặp năm đói kém, tôi dựng thêm nhà chăm sóc giúp đỡ hàng ngàn người bệnh.

- Một lần gặp tình huống khó xử: một bên là quý nhân trong cung và một bên là người đàn bà nghèo trong cơn nguy kịch.

- Cuối cùng tôi chọn cứu giúp người đàn bà nghèo trước vì tình trạng của họ quá nguy nan.

3. Kết bài

- NIềm vui trào dâng khi vua ban khen và tôi có thêm động lực để phụng sự ngài cũng như cứu người.

Bài Mẫu:

 Tổ tiên tôi có nghề y gia truyền nổi tiếng từ lâu đời. Vì thế, vào đời hoàng đế Trần Anh Tông trị vì đất nước, tôi được bổ nhiệm giữ chức Thái y lệnh trông coi việc chữa bệnh trong cung.

 Mặc dù ở địa vị cao sang, được hưởng nhiều vinh hoa phú quý, nhưng tôi vẫn nhớ lời răn dạy của cha tôi: Bân à, con nên ghi nhớ phương châm hành nghề của gia tộc họ Phạm ta: Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng. Vì thế, ngoài bổn phận phụng sự Trần Anh Tông hoàng đế, tôi còn mở thêm y viện tại nhà đế khám chữa bệnh cho dân.

 Tiền của trong nhà tôi phần lớn được dùng vào việc mua thuốc và thóc gạo để chữa bệnh cứu người. Y viện của tôi gồm đủ các hạng người. Từ kẻ giàu có đến kẻ cơ khổ. Tôi không phân biệt họ giàu hay nghèo, chỉ phân biệt nặng hay nhẹ để ưu tiên chữa trước, ưu tiên thuốc tốt. Có nhiều kẻ cơ hàn nghèo khó đến mức cơm không đủ ăn, chẳng có tiền mà chữa bệnh tôi cho họ ở nhà mình, cấp cho họ cơm cháo và chữa trị không lấy tiền.

 Đối với những bệnh nhân máu mủ tanh tưởi hoặc bị cả những chứng bệnh lây truyền, nhiều thầy thuốc khác né tránh, từ chối. Tôi nghĩ: Nếu ai cũng né tránh kọ thì ai sẽ chữa cho họ?, và thế là tôi nhận chữa trị cho tất cả mọi người. Vì thế, bệnh nhân đến nhà tôi chữa bệnh rất khá đông, các giường bệnh lúc nào cũng chật người.

 Một số người cho rằng tôi dại, số khác lại nghĩ tôi gàn dở. Mặc những lời gièm pha, tôi chỉ cặm cụi chữa bệnh cứu người.

 Rồi liền mấy năm đói kém, dịch bệnh nổi lên, bệnh nhân quá nhiều, những nhà dưỡng bệnh cũ không đủ, tôi phải dựng thêm nhà cho kẻ khốn cùng đói khát và bệnh tật đến ở có khi có tới hơn ngàn người.

 Một hôm, tôi đang nghỉ thì có tiếng gõ cửa gấp. Tôi bảo người nhà ra mời vào. Trông thấy tôi, người đó quỳ sụp lạy và cầu xin:

- Thưa đại nhân, vợ con bệnh quá nguy kịch, máu chảy như xối, mặt mày xanh lét. Cúi xin đại nhân sinh phúc cứu giúp! Gia đình con xin đội ơn ngài!

 Tôi bảo người đó đứng lên rồi sửa soạn đi ngay. Vừa ra đến cửa thì gặp sứ giả do nhà vua sai tởi, truyền rằng:

- Trong cung có bậc quý nhân bị sốt, Anh Tông hoàng đế lệnh cho ngài đến khám.

Tôi thưa:

- Nhờ đại nhân tâu lại với Chúa thượng, bệnh đó không nguy kịch, có thể chữa sau. Nay mệnh sống của vợ người đàn ông này chỉ trong khoảnh khắc. Tôi hãy cứu họ trước, lát sẽ đên vương phủ.

Quan Trung sứ tức giận nói:

- Phận làm tôi sao ông dám trái lệnh chúa thượng? Ông định cứu tính mạng người ta mà không định cứu tính mạng

mình chăng?

Tôi biết làm như vậy là khi quân phạm thượng, có thể sẽ rước họa vào thân. Nhưng tính mạng người đàn bà kia kể như trứng đang ở dưới chân voi, tôi không thể suy tính thiệt hơn. Là thầy thuốc tôi không thể bỏ mặc, thấy người sắp chết mà không cứu.

Tôi đành đáp:

- Bẩm đại nhân, tôi biết thế là đắc tội với Chúa thượng, nhưng cũng không biết làm thế nào. Nếu người kia không được cứu sẽ chết trong khoảnh khắc, chẳng biết trông - vào đâu. Tính mệnh của tiểu thần còn trông vào Chúa thượng, may ra thoát. Tội tôi xin chịu.

 Nói rồi, tôi quả quyết đi cứu người đàn bà kia. Thật may, tôi đến vừa kịp.

 Sau khi người đàn bà qua cơn nguy hiểm, tôi dặn dò người nhà cách chăm sóc, thuốc thang cho người bệnh rồi lập tức tới vương phủ yết kiến. Trông thấy tôi, hoàng đế Anh Tông quở trách:

- Sao khanh dám coi thường lệnh Trẫm đến vậy? Khanh có biết thế là mắc tội chết không?

Tôi quỳ lạy:

- Muôn tâu Chúa thượng, hạ thần có tội, xin Chúa thượng giáng tội. Nhưng hạ thần cũng vì bổn phận của người thầy thuốc thương xót kẻ sắp chết vì bệnh tật nguy kịch mà đành làm trái lệnh Chúa thượng, cúi xin Người anh minh khoan dung kẻ có tội như hạ thần đây. Được như thê thì hạ thần vô cùng cảm kích và đội ơn sâu, mà mong báo đáp Chúa thượng suốt đời.

Hoàng đế Anh Tông nghe xong, ngài mừng rỡ nói:

- Ngươi thật là bậc lương y chân chính, đã giỏi về nghề nghiệp, lại có lòng nhân đức, thương xót đám con đỏ của ta, thật xứng với lòng ta mong mỏi.

 Lời khen của nhà vua khiến tôi vô cùng cảm động và sung sướng. Tôi sung sướng không phải vì được một bậc quân vương khen là giỏi và nhân đức, mà tôi mừng vì xã tắc có một vị hoàng đế anh minh, khoan từ nhân thứ như ngài trị vì. Đó thật là phúc cho trăm họ.

 Từ đấy, tôi lại dốc vào phụng sự hoàng đế Anh Tông và chữa bệnh cứu người.