Đổ thạch 賭石 hoặc đổ hóa 賭貨 là chỉ phỉ thúy khi khai thác ra, có một tầng phong hoá bao bọc bên ngoài, không biết bên trong nó là tốt hay xấu, cần phải cắt ra mới có thể biết chất lượng phỉ thúy, gọi là đổ thạch.

Phỉ thúy sinh ra ở các mỏ lâu đời đều có lớp vỏ, nhưng thủy thạch phỉ thúy sinh ra ở trong lòng sông cũng là loại ngọc già lâu đời, thì lớp vỏ lại rất mỏng hoặc không có lớp vỏ. Phỉ thúy sinh ra ở các mỏ mới hình thành phần lớn đều không có lớp vỏ, nhưng sinh ra ở các sườn trầm tích lại có lớp vỏ. Lớp vỏ dầy hay mỏng chủ yếu quyết định bởi mức độ phong hóa cao hay thấp, phong hoá ở mức độ cao lớp vỏ bọc sẽ dày. 

Một khối nguyên liệu phỉ thúy vỏ ngoài có màu sắc, bề ngoài tốt, lần cắt đầu đã thấy lục, nhưng cắt nhát thứ hai lại không thấy lục nữa, chuyện này cũng thường có. Ra khỏi khu mỏ phỉ thúy, đổ trướng chỉ chiếm một phần vạn ( chỉ việc đoán phẩm chất đá ), ở mỏ phỉ thúy đổ trướng có xác suất trúng cao hơn nhiều. Đổ trướng một khối ngọc, một đêm phất nhanh, nhưng đa phần là lấy thất bại làm chấm hết. Lời khuyên của người chơi ngọc đổ thạch phải thận trọng. 

Phỉ thúy nguyên thạch 翡翠原石 chưa qua gia công gọi là " mao liêu 毛料 ". Trong thị trường giao dịch phỉ thúy, mao liêu còn được gọi là " tảng đá 石頭 ", cả khối mao liêu đều có màu xanh lục thì gọi là " sắc hóa 色貨 "; mao liêu có sắc xanh không đều đặn thì gọi là " hoa bài liêu 花牌料 ", khối mao liêu không xanh lắm thì gọi là " gạch liêu 磚頭料 ". Cả khối phỉ thúy mao liêu đều được lớp vỏ cứng bao bọc, chưa bị mở ra, cũng chưa bị mở cửa sổ [ hay còn gọi là mở cửa] gọi là " đổ thạch 賭石 ", hoặc là " đổ hóa 賭貨 ". 

Lớp vỏ đá nguyên sơ bao bọc bên ngoài đổ thạch có dày có mỏng, đổ thạch khác nhau có màu sắc khác nhau, hồng, vàng, trắng, đen đều có, cũng có hỗn hợp sắc. Giao dịch ngọc thạch lợi nhuận nhất, hấp dẫn nhất, nhưng phiêu lưu lớn nhất không phải nghi ngờ chính là đổ thạch. Giới châu báu có một câu nói: Đổ thạch như đổ mệnh 賭石如賭命 . Đổ thắng, kiếm gấp mười gấp trăm, trong một đêm thành phú ông; đổ sụp, hết thảy đều thua trắng tay. Nếu so sánh với giao dịch đổ thạch, thì giao dịch cổ phiếu, địa sản trình độ mạo hiểm vẫn còn nhẹ nhàng và thua kém chán.

Trước đây, mua bán phỉ thúy nguyên thạch là loại giao dịch thần bí nhất trong giới châu báu, nó thần bí là ở chữ " Đổ 賭 ", cho nên người mua có cách nói riêng về đổ ngọc, đổ thạch. 

Bình thường dựa theo bề ngoài, cũng không thể liếc mắt một cái là nhìn ra "Lư Sơn" chân diện mục.  Cho dù ngày nay khoa học phát triển, cũng không có một loại máy móc nào có thể thông qua tầng xác ngoài của nó phán đoán ngay ra bên trong nó là " bảo ngọc 寶玉 " hay là " bại nhứ 敗絮 ". Thế nên việc mua bán phiêu lưu rất lớn, cũng rất "kích thích", nên cố ý gọi là " Đổ 賭 ". Đổ thắng lợi nhuận rất lớn, cho nên loại mua bán này từ cổ chí kim mãi không suy giảm.

Đổ thạch trở thành một loại phương thức giao dịch ngọc thạch trong mấy chục năm gần đây, phát triển phồn vinh ở miền biên giới xa xôi. Một khối nguyên thạch chưa mở, thì ngoại trừ hình dạng và trọng lượng ra ai cũng không rõ bên trong là cái gì, chỉ có cắt ra mới có kết luận chính xác, người đổ thạch dựa vào kinh nghiệm của chính mình, căn cứ vào biểu hiện trên lớp vỏ cứng, nhiều lần tiến hành suy đoán và đánh giá, tính ra giá cả. 

Mua về có thể một nhát cắt ra bên trong sắc đẹp thủy đủ, lập tức giá trị thành mấy triệu đến mấy chục triệu, cũng có thể bên trong là vô sắc vô thủy, nháy mắt trở nên không đáng một đồng, đây là phiêu lưu của đổ thạch. Một tảng đá có thể làm cho người ta phất nhanh, cũng có thể làm cho người ta một đêm táng gia bại sản.

Đổ thạch là một loại phương thức giao dịch phỉ thúy nguyên thạch độc đáo xa hoa lưu hành ở vùng biên cảnh Miến Điện 滇緬 , nó mang tính cá cược, đậm tính kích thích, cực kỳ mạo hiểm nhưng hấp dẫn những thương nhân buôn ngọc khắp nơi đến tham dự, có thể nói là cửu thịnh bất suy 久盛不衰 ( hưng thịnh lâu dài không suy yếu ). 

Người bán nếu thạo nghề lại có nhãn lực đổ tốt, vận khí tốt, mua được hàng tốt, nháy mắt có thể thành nhà giàu phất lên, triệu phú thậm chí là tỷ phú, tương phản nếu thấy hàng chạy mất ngay trước mắt, số không tốt thì vốn gốc cũng mất hết, táng gia bại sản. Đầu thế kỷ 20 đột nhiên xuất hiện một nhóm người chơi đổ thạch phát tài thành danh Mao Ứng Đức do đổ thắng mà thành " Mao gia đại ngọc 毛家大玉 " phú giáp một phương, để khoe khoang phú quý, sau khi chết đem hơn một ngàn vòng tay phỉ thúy xa hoa đóng thành quan tài làm vật bồi táng. Cải cách mở ra tới nay công ty Côn Hoa cũng vì đổ thạch mà thịnh vượng. Kỹ xảo và tri thức về đổ thạch đã có rất nhiều trình bày và phân tích, khái quát lên đơn giản là nắm chắc các điểm trọng yếu sau.

Nhận thức tràng khẩu 識場口 : Nhánh sông Chindwin 親敦江 thuộc lưu vực sông Ô Long 烏龍河 ở miền bắc Miến Điện là khu mỏ phỉ thúy có chất lượng cao, trong phạm vi đó các mỏ khoáng mới cũ đếm được đến hàng trăm. Địa hình là đồi núi cùng lòng chảo bằng phẳng, cây cối tươi tốt, lượng mưa dồi dào, lượng mưa hàng năm cao tới hơn 3000 mm.

Lấy hoàn cảnh sản sinh ra phỉ thúy chia làm sơn liêu 山料 và tử liêu 仔料 , cái trước là không bị phong hoá nghiền ép mà cùng nham thạch hợp thành một thể trong ngoài không giống nhau. Cái sau là trải qua phong hoá nghiền ép. Trải qua khí hậu hoặc con sông cọ rửa thay đổi hình dáng bên ngoài, đặc thù vỏ ngoài của nó cùng địa chất nơi sinh ra, thổ nhưỡng, thảm thực vật và chất nước có quan hệ chặt chẽ, do tràng khẩu khác nhau nên đổ thạch cũng có khác biệt. 

Những tràng khẩu nổi tiếng thì đổ thạch sẽ có đặc tính điển hình. Như trong khu mỏ lâu đời thuộc trung lưu sông Ô Long tràng khẩu lớn có 27 cái. Đã khai thác đến sâu 20m, tổng cộng có ba lớp tính từ trên xuống, lớp thứ nhất là vỏ hoàng sa 黃沙皮 , lớp thứ hai là vỏ hoàng hồng sa 黃紅沙皮 , lớp thứ ba là vỏ hắc sa 黑沙皮 . Ở khu vực cuối sông có hơn 10 tràng khẩu, khối lượng nhiều, chất lượng tốt, là tràng khẩu mới được các thương nhân coi trọng, điều đặc biệt của đá sinh ra ở đây là lấy lớp vỏ hồng sáp 紅蠟 , hắc sáp 黑蠟 và bạch hoàng sáp 白黃蠟 làm tiêu chí biểu hiện. Cần phải chỉ ra tràng khẩu, vì tràng khẩu phỉ thúy rất nhiều, mà mỗi tràng khẩu đều có khả năng sản xuất.

Ngoài ra, vết rạn có các loại lớn nhỏ khép mở v.v.., nó đối với định giá, gia công, sử dụng có ảnh hưởng rất lớn, là điểm khiếm khuyết nhất của phỉ thúy. Người trong nghề nói, không sợ đại nứt chỉ sợ tiểu lữu 不怕大裂怕小綹 , thà rằng đổ sắc chứ không đổ nứt 寧賭色不賭綹 . Trong giao dịch đổ thạch đối với đường rạn lớn, rạn bên ngoài thì chú ý quan sát các đường rạn sát vỏ, rạn lớn, rạn ác... đối với tiểu lữu ( rạn nhỏ ), rạn bên trong tương đối khó quan sát, phải vô cùng cẩn thận. Các chuyên gia sau khi nghiên cứu chỉ ra rằng, dựa vào màu sắc của vết rạn có thể phán đoán ra mức độ phá hoại của chúng, có màu trắng là vết rạn bình thường, nếu có màu hồng, vàng, đen thì là mức độ nghiêm trọng. Những điều này nói lên đặc thù của vết rạn, màu sắc không rõ ràng là loại vết rạn nứt ra nhỏ hoặc đã khép lại. Thành phẩm và minh hóa 明貨 [ phỉ thúy đã tách ra ] thì nên cẩn thận quan sát các vết nứt bên trong, nứt nhỏ, nứt chân răng, nứt đuôi ngựa..., nhất là nứt vào lục, nứt chồng chéo đối với định giá tiêu thụ có ảnh hưởng trực tiếp.

Làm giả và đề phòng làm giả, trong giao dịch phỉ thúy nguyên thạch và thành phẩm có tồn tại làm giả, thủ pháp đủ loại. Đương nhiên ngày nay cũng có phương pháp kỹ thuật giám định tiên tiến để đề phòng. Đổ thạch làm từ phỉ thúy nguyên thạch có tính đặc thù riêng của nó. Bởi vậy làm giả đổ thạch và phòng ngừa hàng giả cũng có rất nhiều kiến thức.

1. Làm giả lớp vỏ 造假皮殼 : Đem nguyên liệu kém, đá bỏ đi, hàng giả gắn lên lớp vỏ phỉ thúy có chất lượng tốt, rồi đặt vào trong kiềm, sau khi ngâm kiềm thì chôn vào trong đất, làm nó biến thành tương tự như " lớp vỏ thật 真皮 ", che dấu dấu vết gia công. Giám định thì đầu tiên phải rửa sạch nước, kiểm tra từng mặt của lớp vỏ, không bỏ qua lỗ nhỏ, mối ghép, hốc lớn nào đồng thời so sánh với sự biến đổi màu sắc, kích thước hạt.

2. Làm giả miệng vết cắt 造假開口 : Trên loại đổ thạch kém vô sắc, thế nước kém cắt một cái miệng nhỏ dán một lát cắt phỉ thúy chất lượng cao lên, lấy kém giả mạo tốt. Khi giám định phải cẩn thận kiểm tra dấu vết dính ghép xung quanh miệng vết cắt [ cửa 門子 ], hình dạng kẽ hở và ảnh hưởng biến đổi của chênh lệch nhiệt độ đối với nó.

3. Làm giả lõi 造假心子 : Đem phỉ thúy cao cấp ở trong lõi lấy ra một phần, để lại phần phỉ thúy cao cấp ở gần sát vỏ rồi rót chì vào sau đó dán kín vết cắt lại. Khi giám định kiểm tra sức nặng, quá nặng quá nhẹ đều có thể là làm giả lõi. Đối với lớp vỏ ngoài có điểm đáng ngờ dùng dây xích, dao nhỏ vạch tìm xem có chỗ nào mềm không, tìm kiếm dấu vết ghép nối.

4. Làm giả màu sắc 做假顏色 : Dùng phương pháp nhuộm màu, nhuộm các khối vô sắc, đạm sắc, biến thành màu thúy lục tiên diễm hoặc là quét sơn, quét sáp, tô đậm... Khi giám định dùng thấu kính lọc ánh sáng sẽ thấy màu nhuộm biến thành sắc đỏ, dùng kính lúp để xem biến hóa của việc phân bố màu sắc, màu tô nhân tạo ở chỗ các vết rạn nứt nhỏ sẽ đậm hơn, những chỗ khác sẽ nhạt hoặc vô sắc. Rửa sạch, hơi tăng nhiệt độ rồi xem lại sự biến hóa. Các tiền bối trong giới châu báu ở nước ta, trong quá trình thực tiễn sản xuất gia công phỉ thúy lâu dài, đã tổng kết ra rất nhiều kinh nghiệm về phỉ thúy, cũng lấy những câu châm ngôn lời ít mà ý nhiều, biểu hiện ra những đặc điểm của phỉ thúy. Nhớ kỹ những câu châm ngôn này, đồng thời lý giải và lĩnh hội những điều thâm sâu ẩn chứa trong đó, thì suốt đời sẽ được lợi.