CÂU 8: Phân tích quy luật giá trị và nêu những biểu hiện của quy luật này trong giai đoạn cạnh tranh tự do của chủ nghĩa tư bản?

Quy luật giá trị là quy luật kinh tế căn bản của SX và trao đổi hàng hóa, ở đâu có SX và trao đổi hàng hóa thì ở đó có sự tồn tại và phát huy tác dụng của quy luật giá trị.

Nội dung của quy luật giá trị:

v  Theo yêu cầu của quy luật giá trị, việc SX và trao đổi hàng hóa phải dựa trên cơ sở hao phí lao động XH cần thiết. Có nghĩa là trao đổi phải tuân theo nguyên tắc ngang giá.

v  Giá trị của hàng hóa được quyết định bởi hao phí lao động XH cần thiết.

v  Sự vận động của quy luật giá trị thông qua sự vận động của giá cả hàng hóa. Vì giá trị là cơ sở của giá cả, còn giá cả là sự biểu hiện bằng tiền của giá trị, nên trước hết giá cả phụ thuộc vào giá trị. Hàng hóa càng nhiều giá trị thì giá cả của nó càng cao và ngược lại.

v  Trên thị trường, ngoài giá trị, giá cả còn phụ thuộc vào các nhân tố khác như: cạnh tranh, cung cầu, sức mua của đồng tiền. Sự vận động của các nhân tố này làm cho giá cả hàng hóa trên thị trường tách rời với giá trị và lên xuống xoay quanh trục giá trị của nó, đó chính là cơ chế hoạt động của quy luật giá trị. Thông qua sự vận động của giá cả thị trường mà quy luật này phát huy tác dụng.

Tác động của quy luật giá trị: (3 tác động)

v  Điều tiết SX và lưu thông hàng hóa:

·         Điều tiết SX tức là điều hòa, phân bổ các yếu tố SX giữa các ngành, các lĩnh vực của nền kinh tế.

·         Điều tiết lưu thông của quy luật giá trị cũng thông qua giá cả trên thị trường. Sự biến động của giá cả trị trường cũng có tác dụng thu hút luồng hàng từ nơi giá cả thấp đến nơi giá cả cao, do đó làm cho lưu thông hàng hóa thông suốt.

v  Kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa SX, tăng năng suất lao động, thúc đẩy lực lượng SX  XH phát triển.

v  Thực hiện sự lựa chọn tự nhiên và phân hóa người SX hàng hóa thành người giàu, người nghèo. Những người có điều kiện SX thuận lợi, có trình độ, kiến thức cao, trang bị kỹ thuật tốt thì phát tài và giàu lên nhanh chóng. Ngược lại, những người không có điều kiện thuận lợi, làm ăn kém cỏi, hoặc gặp rủi ro trong kinh doanh nên bị thua lỗ dẫn đến phá sản và trở thành nghèo khó.

Ý nghĩa phương pháp luận:

v  Quy luật giá trị chi phối sự lựa chọn tự nhiên, đào thải các yếu kém, kích thích các nhân tố tích cực phát triển.

v  Phân hóa XH thành kẻ giàu người nghèo, tạo ra sự bất bình đẳng trong XH.